Bạn có biết rằng cà phê Arabica là loại cà phê được ưa chuộng nhất trên thế giới? Vậy cà phê Arabica là gì, nguồn gốc và đặc điểm của nó ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé.
Nguồn gốc và lịch sử của cà phê Arabica
Cà phê Arabica có tên khoa học là Coffea Arabica. Ở Việt Nam, cà phê Arabica còn được gọi là cà phê Chè, vì lá của nó có hình dạng giống cây chè. Cà phê Arabica được cho là loại cà phê đầu tiên được trồng và sử dụng trên thế giới. Nguồn gốc của nó xuất phát từ cao nguyên Tây Nam Ethiopia, châu Phi.
Theo truyền thuyết, vào khoảng thế kỷ 9, một người chăn dê tên là Kaldi đã phát hiện ra tác dụng kích thích của quả cà phê khi thấy những con dê của mình ăn quả cà phê và trở nên sôi nổi và linh hoạt hơn. Kaldi đã mang quả cà phê đến cho các tu sĩ ở tu viện gần đó. Các tu sĩ đã rang và nấu quả cà phê để làm ra một loại nước uống có mùi thơm và giúp họ tỉnh táo trong những buổi cầu nguyện.
Từ đó, cà phê được lan truyền từ Ethiopia đến các nước láng giềng như Yemen và Ả Rập. Cái tên Arabica có nguồn gốc từ bán đảo Ả Rập, nơi được coi là nơi độc quyền về cà phê Arabica trong nhiều thế kỷ. Cà phê Arabica được xem là một thức uống bí truyền và quý giá của người Ả Rập1.
Đến thế kỷ 17, cà phê Arabica đã được mang đến châu Âu qua các con đường buôn bán. Tại đây, cà phê đã trở thành một thức uống phổ biến và được yêu thích bởi nhiều tầng lớp xã hội. Cùng với sự phát triển của thương mại và thuộc địa, cà phê Arabica đã được trồng rộng rãi ở các khu vực khác nhau trên thế giới, như Mỹ Latinh, Đông Nam Á và Trung Mỹ.
Hiện nay, cà phê Arabica chiếm khoảng 70% sản lượng cà phê toàn cầu. Các nước sản xuất cà phê Arabica lớn nhất thế giới là Brazil, Colombia, Ethiopia, Honduras và Peru. Cà phê Arabica được coi là loại cà phê ngon nhất và có giá trị kinh tế cao nhất.
Đặc điểm sinh học của cà phê Arabica
Cà phê Arabica là một loại cây thân gỗ, có chiều cao từ 2,5m đến 4,5m khi trưởng thành. Cây có tán nhỏ, lá có hình dạng oval và màu xanh đậm. Quả cà phê có hình bầu dục, khi chín có màu đỏ hoặc vàng. Mỗi quả cà phê chứa hai hạt cà phê bên trong, có hình dạng cong và mặt cắt ngang có hình tim.
Cà phê Arabica thích hợp với điều kiện khí hậu ôn đới, ẩm và mát mẻ. Cây cần được trồng ở độ cao từ 900m đến 2000m so với mực nước biển, nhiệt độ từ 15 độ C đến 25 độ C và lượng mưa từ 1500mm đến 2500mm mỗi năm. Cà phê Arabica cũng cần được trồng ở những nơi có đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt.
Cà phê Arabica có nhiều giống khác nhau, mỗi giống có những đặc điểm và hương vị riêng biệt. Một số giống cà phê Arabica phổ biến là Typica, Bourbon, Heirloom, Catimor và Catuai. Mỗi giống cũng có những yêu cầu canh tác khác nhau, nên sản lượng và chất lượng cũng không giống nhau.
Cà phê Arabica có tuổi thọ khoảng 25 năm. Thời gian thu hoạch thường là từ 3 đến 4 năm sau khi trồng. Cây có thể cho quả quanh năm, nhưng thường có hai vụ chính là vụ Đông và vụ Hạ. Quá trình thu hoạch cà phê Arabica thường được thực hiện bằng tay, để chọn lọc những quả chín đều và ngăn ngừa tổn thất.
Đặc điểm hương vị của cà phê Arabica
Cà phê Arabica được đánh giá cao về hương vị so với các loại cà phê khác. Cà phê Arabica có hương thơm đậm đà, vị chua thanh, ngọt dịu và ít đắng. Cà phê Arabica còn có nhiều hương vị phụ khác nhau, tùy thuộc vào giống, vùng trồng, quá trình chế biến và rang xay. Một số hương vị phụ thường gặp là hương hoa, trái cây, sô cô la, caramel, hạt, gia vị và rượu.
Hương vị của cà phê Arabica còn được ảnh hưởng bởi các yếu tố sau:
- Độ cao: Càng cao thì càng tốt cho hương vị của cà phê. Độ cao cao sẽ làm chậm quá trình sinh trưởng của cây cà phê, giúp tăng độ ngọt và chua của quả cà phê5.
- Khí hậu: Càng mát mẻ và ẩm thì càng tốt cho hương vị của cà phê. Khí hậu lạnh sẽ làm giảm sự bay hơi của nước trong quả cà phê, giúp duy trì độ ẩm và độ ngọt của quả cà phê.
- Đất: Càng giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt thì càng tốt cho hương vị của cà phê. Đất giàu dinh dưỡng sẽ cung cấp các khoáng chất và vi sinh vật cần thiết cho cây cà phê phát triển khỏe mạnh. Đất thoát nước tốt sẽ ngăn ngừa sự tích tụ của nước và các chất độc hại trong đất, gây hại cho cây cà phê.
- Chế biến: Có hai phương pháp chế biến cà phê chính là chế biến ướt và chế biến khô. Chế biến ướt là quá trình tách lớp vỏ và lớp nhớt của quả cà phê bằng nước, để lấy ra hạt cà phê xanh. Chế biến khô là quá trình phơi khô quả cà phê nguyên trái trên mặt đất hoặc các khay sấy. Mỗi phương pháp sẽ tạo ra những hương vị khác nhau cho cà phê. Chế biến ướt sẽ giúp tăng độ chua và giảm độ đắng của cà phê. Chế biến khô sẽ giúp tăng độ ngọt và giảm độ chua của cà phê.
- Rang xay: Quá trình rang xay là quá trình biến đổi hạt cà phê xanh thành hạt cà phê nâu có thể sử dụng được. Quá trình rang xay sẽ ảnh hưởng đến màu sắc, kích thước, hình dạng, độ giòn, độ ẩm, hương thơm và vị của hạt cà phê. Mức độ rang xay có thể được chia thành ba loại chính là rang nhẹ, rang trung bình và rang đậm. Mỗi loại rang xay sẽ mang lại những hương vị khác nhau cho cà phê. Rang nhẹ sẽ giữ được nhiều hương vị gốc của hạt cà phê, có vị chua nhiều và đắng ít. Rang trung bình sẽ tạo ra một sự cân bằng giữa hương vị gốc và hương vị rang, có vị ngọt và chua vừa phải. Rang đậm sẽ làm mất đi nhiều hương vị gốc của hạt cà phê, có vị đắng nhiều và chua ít.
Thưởng thức cà phê Arabica
Có nhiều cách để thưởng thức cà phê Arabica, tùy thuộc vào khẩu vị và sở thích của mỗi người. Một số cách thường gặp là:
- Pha máy: Đây là cách dùng máy để ép nước nóng qua bột cà phê đã được nén chặt, để tạo ra một ly cà phê đậm đặc có lớp bọt kem trên mặt. Cách này thường được dùng để làm các loại cà phê Ý như Espresso, Cappuccino, Latte, Mocha và Americano.
- Pha phin: Đây là cách dùng một cái phin có lỗ nhỏ để rót nước nóng qua bột cà phê, để tạo ra một ly cà phê đậm đà và thơm ngon. Cách này thường được dùng để làm cà phê Việt Nam, có thể uống đen hoặc kết hợp với sữa đặc.
- Pha phễu: Đây là cách dùng một cái phễu có giấy lọc để rót nước nóng qua bột cà phê, để tạo ra một ly cà phê nhạt nhẹ và trong vắt. Cách này thường được dùng để làm cà phê Mỹ hoặc cà phê Pháp.
Dù bạn thích cách nào, bạn cũng nên chọn hạt cà phê Arabica nguyên chất và rang xay tại nhà để đảm bảo chất lượng và hương vị tốt nhất. Bạn cũng nên uống cà phê khi còn nóng và không thêm quá nhiều đường hoặc sữa để không làm mất đi hương vị đặc trưng của cà phê Arabica.
Cà phê Arabica là một loại cà phê tuyệt vời, mang đến cho bạn những trải nghiệm khó quên. Hãy thử một ly cà phê Arabica ngay hôm nay và cảm nhận sự khác biệt.
